สรุปไอเดีย 14 ข้อที่ช่วยให้เราตัดสินใจได้ฉลาดขึ้นในยุค Gen AI

AI ทำให้เราตัดสินใจได้เร็วขึ้น แล้วเราตัดสินใจได้ฉลาดขึ้นด้วยมั้ยนะ?

สรุปไอเดีย 14 ข้อที่ช่วยให้เราตัดสินใจได้ฉลาดขึ้นในยุค Gen AI สำหรับคนขี้เกียจฟัง podcast ฉบับเต็ม

ตั้งแต่ ChatGPT เปิดตัวมาปลายปี 2022 จนถึงตอนนี้กลางปี 2025 มีแต่คนพูดว่า AI จะมาแทนคนในเรื่องนั้น เรื่องนี้ knowledge worker จะตกงาน เพราะว่า AI ทำงานที่เกี่ยวกับการจัดการความรู้ได้เร็วกว่าเรามาก

การตัดสินใจ หรือ decision-making ก็เป็นหนึ่งในงานที่ถูกจัดไว้สำหรับกลุ่มคนที่เป็น leader/knowledge worker การมาของ AI ทำให้รู้สึกว่า คำตอบทุกอย่างอยู่แค่ปลายนิ้ว เรารู้สึกว่าคิดได้ไวขึ้น ตัดสินใจได้เร็วขึ้น คำถามคือ การตัดสินใจของเรามันฉลาดขึ้นด้วยรึเปล่า?

วันนี้เราเอาบทสัมภาษณ์ ของ Dr. Cassie Kozyrkov ที่ไปนั่งพูดคุยกับ CNBC มาฝากกัน สำหรับคนที่เคยอ่านบทความชุด #DecisionIntelligence มาสักพัก อาจจะพอคุ้นเคยชื่อนี้ Dr. Cassie คืออดีต Chief Decision Scientist คนแรกของ Google เจ้าของคอร์ส Decision Intelligence บน LinkedIn ที่เราเคยรีวิวกันไว้ในตอนที่แล้ว (link)

สำหรับใครที่ไม่มีเวลา หรือ ขี้เกียจไปฟัง podcast บทสัมภาษณ์แบบเต็มๆ นี่คือสรุปไอเดีย 14 ข้อที่ช่วยให้เราตัดสินใจได้ฉลาดขึ้นในยุค Gen AI

1. ยิ่งคำตอบมีราคาถูกเท่าไหร่ คำถามยิ่งมีราคาแพง ในยุค Gen AI แค่เราพิมพ์คำถามเข้าไป ไม่กี่วิก็ได้คำตอบออกมา นั่นแปลว่า สิ่งที่จะสร้างคุณค่า หรือ สร้างความแตกต่าง อยู่ที่วิธีที่เรา frame คำถาม ในความคิดเรา ขนาดแค่ Google search ที่อยู่มาเป็นสิบๆปี เรายังมีคนที่ search อะไรก็เจอคำตอบ และคนที่ search อะไรก็ไม่เจอ ยิ่งเป็น Gen AI คุณภาพของคำถาม (ซึ่งมาจากคุณภาพของความคิด) จะเป็นตัวที่ยิ่งถ่างคุณภาพของผลงานออกจากกัน
2. คิดถึงค่าเสียโอกาส (opportunity cost) กับ ความรับผิดชอบที่ตามมา (accountability) ทุกการตัดสินใจ คือ การใช้ทรัพยากรที่ไม่สามารถเอากลับมาได้ แม้แต่เรื่องที่เราเปลี่ยนใจทีหลังได้ เราก็เอาเวลาที่เสียไปกลับมาไม่ได้ ถ้าเราให้ AI ตัดสินใจแทน เราต้องไม่ลืมคิดว่า ใครคือคนรับผิดชอบผลลัพธ์ของการตัดสินใจนั้น เพราะเราคงจะบอกว่า ให้ AI เป็นคนรับผิดชอบไม่ได้
3. ใส่ความพยายาม (effort) ในเรื่องที่เหมาะสม การตัดสินใจทุกเรื่อง ไม่ได้มีความสำคัญเท่ากัน ถ้าเป็นเรื่องเล็กๆ เราอาจจะเลือกไปตามสัญชาตญาณ decision maker ที่ดี จะใส่ effort ที่เหมาะกับความสำคัญของเรื่องนั้นๆ
4. สิ่งที่เราให้ความสำคัญ จะสะท้อนออกมาในผลลัพธ์ของเรา ไม่ใช่แค่ AI แต่เราคิดว่า ข้อนี้ สำคัญกับการจัดการแทบทุกเรื่องในชีวิตเราเลย การรู้ว่าเราต้องการอะไร (your priorities) จะทำให้เรารู้ว่าเราควรเดินไปทางไหน ไม่งั้น เราก็แค่ใช่ชีวิตตามค่าเฉลี่ยความคาดหวังของคนส่วนใหญ่ ถ้าเราจะให้ AI ช่วยเราตัดสินใจ เราต้อง know your ‘why’ รู้ว่าเราทำไปทำไม ก่อนจะขอคำแนะนำจากมัน
5. ที่ปรึกษาที่ฉลาด บางครั้งก็ให้คำปรึกษาแย่ๆได้ ถ้าเราพูดไม่รู้เรื่อง แม้แต่อัจฉริยะทั้งโลก ก็ให้คำแนะนำดีๆกับเราไม่ได้!!! พูดไม่รู้เรื่องในที่นี้ หมายถึง ถ้าเราไม่สามารถให้ context ไม่สามาถบอกได้ว่า จริงๆแล้วเราต้องการอะไร จะ AI หรือ คนที่ฉลาดที่สุด ก็ให้คำตอบที่เหมาะกับเราไม่ได้
6. คำตอบของ AI มาจากความคิดของคนส่วนใหญ่ เหตุผลจากข้อที่แล้ว ก็คือ ถ้าเราไม่สามารถให้ context ที่เฉพาะเจาะจงกับสถานการณ์ของเราได้ ต่อให้ AI ฉลาดแค่ไหน มันก็ไปดึง ความเห็นส่วนใหญ่ของคนบนอินเตอร์เนตมาตอบเรา….แต่เราจะเอาความเห็นของคนส่วนใหญ่ไปทำไม ในเมื่อสิ่งที่เราอยากได้ คือคำตอบที่เหมาะกับสถานการณ์ของเรา
7. ความชัดเจน เป็นสิ่งสำคัญ บอก AI ให้ชัดเจนที่สุดว่าเราต้องการอะไร ยิ่งคำถามเราชัดเจนมากเท่าไหร่ คำตอบก็ยิ่งมีประโยชน์มากขึ้นเท่านั้น
8. เราตัดสินใจเองทุกเรื่องไม่ได้ การ delegate เรื่องที่ต้องตัดสินใจอย่างเหมาะสม ถือเป็น superpower อย่างนึงเลยก็ว่าได้ หน้าที่ของเราจริงๆก็คือการเลือกว่า จะให้ “ใคร” หรือ “อะไร” เป็นผู้ตัดสินใจเรื่องไหน
9. วิธีการตัดสินใจ (judgment) สำคัญกว่าสิ่งที่เราตัดสินใจ (decision) เราต้องแยกวิธีการตัดสินใจ (judgment) ออกจากการตัดสินใจ (decision) ถ้าเรามี judgment ที่ไปผิดทาง ทุกอย่างที่เหลือก็พังตามๆกันไป AI ช่วยเราได้ในเรื่อง decision แต่เรื่อง judgment ยังต้องอาศัยความเป็นมนุษย์ หรือ ความเป็นเรา บอกว่าแบบไหนคือสิ่งที่เราต้องการ
10. เบื้องหลัง AI ทุกตัว มีวิธีคิดของคนอื่นๆ ถ้าเราให้มันคิดแทนเรา ทำอย่างมีสติ ที่เราให้ AI make judgment แทนเราไม่ได้ เพราะว่าเบื้องหลังของ tool/code ทุกตัว จริงๆแล้วมันถูกซ่อนไว้ด้วย วิธีคิด หรือ ความเชื่อ ของคนอื่นๆมากมาย ถ้าในบางการตัดสินใจ เราเลือกให้มัน make judgment แทนเรา เอาให้แน่ใจว่า นั่นคือการเลือกอย่างมีสติ และเราพร้อมที่จะรับผลลัพธ์
11. สิ่งที่เราให้คุณค่า (values) หรือเป้าหมาย ไม่มี AI ที่ไหนมาเลือกแทนเราได้ AI อาจจะช่วยรวบรวมข้อมูลให้เราได้อย่างรวดเร็ว หรือ แม้แต่ช่วยคิดหาทางเลือก (options) ที่เราคิดไม่ถึง แต่ AI บอกไม่ได้ว่า สิ่งสำคัญ จริงๆสำหรับเราคืออะไร ทำไมเราถึงต้องมาตัดสินใจเรื่องนี้แต่แรก หรือ แม้แต่ถ้าเรามีสิ่งที่สำคัญหลายเรื่อง AI ไม่มีทางรู้ ว่าอะไรสำคัญที่สุดที่เราไม่มีทางยอมแลกกับเรื่องอื่นๆ หรืออะไรที่เรายอมแลก ถ้าได้อีกอย่างมาแทน (value trade-off)
12. ความรวดเร็วและความมั่นใจในคำตอบ ไม่เท่ากับ ความถูกต้อง แม้แต่คน เรายังพูดกันว่า คนที่มั่นใจ ไม่แน่ว่าจะมีความเห็นที่ถูกต้องหรือเป็นประโยชน์ที่สุด AI ก็เหมือนกัน เชื่อว่าหลายๆคนคงเคยมีประสบการณ์ที่ AI ตอบมาอย่างมั่นใจ แต่ผิด!!!
13. Be skeptical หรือ “เอ๊ะ?” กับคำตอบของ AI ให้เยอะๆ อย่างที่เราพอรู้กัน AI มันถูกออกแบบมา ให้คำตอบฟังดูมั่นใจมาก ราวกับมันเป็นผู้เชียวชาญ เราต้องอย่าปล่อยให้ tone ของ AI ทำให้เราคิดว่ามันรู้จริงในเรื่องที่พูดไปทั้งหมด
14. คำแนะนำจะเป็นของราคาถูก ความชัดเจนจะเป็นสิ่งที่หายาก ถ้าใครจำได้ ช่วงประมาณ 10 ปีที่แล้ว เราตื่นตัวกันมาเรื่อง data บอกว่าข้อมูลจะกลายเป็นทรัพยากรที่มีค่ามากๆ fast forward มาปัจจุบัน และ ในอนาคต ที่โลกเราจะถูกขับเคลื่อนด้วย AI มากขึ้นเรื่อยๆ ทั้งข้อมูล และ คำแนะนำ เป็นสิ่งที่เรามีมากขึ้นเรื่อยๆ สิ่งที่มีค่าและหายากจริงๆ คือ clarity หรือความชัดเจน ยิ่งเราให้ context ที่ชัดเจนกับ AI มากเท่าไหร่ คำตอบของมันยิ่งมีประโยชน์มากเท่านั้น ซึ่งเราสามารถเพิ่ม clarity ได้ โดยการ
    1. know your priorities รู้ว่าอะไรสำคัญ หรือ ไม่สำคัญ สำหรับเรา … เน้นที่คำว่า “สำหรับเรา” ซึ่ง “เรา” ในที่นี้ อาจจะเป็นตัวบุคคล หรือ องค์กรก็ได้
    2. frame questions carefully การเฟรมคำถาม ส่งผลต่อคำตอบจาก AI มาก หลักการ garbage in, garbage out ยังใช้ได้เหมือนเดิม ในยุค AI
    3. Human judgments เป็นสิ่งที่จะช่วยบอก AI ว่ามันจะเอาข้อมูลมหาศาลที่มันมีอยู่ เปลี่ยนออกมาเป็นคำแนะนำที่เหมาะกับการตัดสินใจของเราได้ยังไง

Dr. Cassie บอกว่า ถ้าเราเอา Decision Intelligence, AI, Leadership มา intersect กัน สิ่งที่ทั้ง 3 อย่างต้องมี คือ clarity ถ้าเราฝึกให้ตัวเองมี clarity ให้ได้ AI จะกลายเป็นข้อได้เปรียบสุดๆของเรา แต่ถ้าเราไม่มี clarity เราอาจจะกลายเป็นกลุ่มคนที่ว่ายวนอยู่ในข้อมูลและคำแนะนำจำนวนมหาศาลที่ไม่ได้มีความหมายอะไรกับเราเลย

สุดท้ายแล้ว AI จะช่วยให้เราตัดสินใจได้ฉลาดขึ้นรึเปล่า ก็ขึ้นอยู่กับตัวเราล้วนๆ (นี่มันน…สัจธรรม)

อีกความเห็นส่วนตัวของเราก็คือ AI จะไม่มาแทน knowledge worker ที่รู้จริงในเรื่องที่ทำ เพราะถึงใครๆก็ถามหาคำตอบจาก AI ได้ แต่คนที่รู้จริงในเรื่องที่ทำ จะบอกเราได้ว่า เราควรถามคำถามแบบไหน และ คำตอบไหนของ AI ที่มันผิด ซึ่งนี่คือเรื่องสำคัญมาก โดยเฉพาะในการตัดสินใจเรื่องใหญ่ๆ

เพื่อนๆคิดยังไงกับเรื่องนี้ AI จะมาแทนที่คนทำงานในรูปแบบไหน คอมเมนท์มาคุยกันนะคะ

ส่วนใครอยากฟัง podcast แบบเต็มๆ ตามไปฟังได้ที่ link นี้ เลย