ผลงานดีแต่ไม่มีใครฟัง? เทคนิค 4 ข้อ เปลี่ยนผลลัพธ์เป็นเรื่องเล่าที่ขับเคลื่อนการตัดสินใจ

ทำไมข้อมูลดีๆ ของคุณถูกผู้บริหารเมิน?

เคยไหมที่คุณทุ่มเทวิเคราะห์ข้อมูลมาทั้งคืน แต่พอเข้าที่ประชุม กลับโดนบอกให้ข้ามไปที่บทสรุปทันที?

ความจริงอันเจ็บปวดแรก สำหรับคนทำงานจำนวนมาก คือ ไม่ว่าเราจะทำงานมาหนักขนาดไหน “ตัวเลข” เพียงอย่างเดียว ไม่สามารถผลักดัน ให้เกิดการตัดสินใจได้ มันต้องถูกนำเสนอด้วยเรื่องราวที่โดนใจด้วย อย่างที่ Daniel Kahneman นักเศรษฐศาสตร์รางวัล Nobel ชื่อก้องโลก เคยกล่าวเอาไว้ว่า “ไม่มีใครตัดสินใจจากตัวเลขหรอก พวกเขาต้องการเรื่องราว”

No one ever made a decision because of a number. They need a story – Daniel Kahneman

ความเจ็บปวดอันดับสอง ก็คือ เหล่านักวิเคราะห์ทั้งหลาย ที่อ่านทั้งหนังสือและบทความ บอกว่าเราต้องทำ storytelling ก็ได้แต่ตะโกนอยู่ในใจว่า “รู้แล้วว่าต้องทำ storytelling แต่มันทำยังไง???”

วันนี้ เราเอาเทคนิค storytelling with data ง่ายๆ 4 ข้อที่จะช่วยให้ข้อมูลของคุณกลายเป็นเรื่องเล่าที่มีพลังทันที:

✅ เทคนิคที่ 1: เริ่มด้วย Key Message ที่ชัดเจน

ส่วนใหญ่แล้ว decision makers ก็คือผู้บริหารที่มีเวลาและพลังงานจำกัด พวกเขาไม่ได้อยากรู้ ว่าเราทำงานอะไรมาบ้าง แต่อยากรู้ว่า อะไรคือสิ่งที่สำคัญที่สุด

อย่าลืมว่า เรานำเสนองานของเรา เพื่อการตัดสินใจอะไรบางอย่าง ไม่ใช่เพื่อโชว์ว่า เราทำงานมาเยอะขนาดไหน เพราะฉะนั้น เราไม่จำเป็นต้องเล่าทุกสิ่งที่เราทำ

เทคนิคการนำเสนอสิ่งสำคัญก่อนนี้เรียกว่า The Pyramid Principle ของ Barbara Minto ซึ่งเป็นเทคนิคถูกเอาไปในใช้บริษัท consulting ชื่อดังอย่าง Mckinsey และ BCG นั่นก็คือ

• เริ่มต้นด้วยข้อความที่สำคัญที่สุด (key message)
• อธิบายด้วยเหตุผลหลัก (supporting arguments)
• ปิดท้ายด้วยข้อมูลสนับสนุน (supporting data)

Quick Win: ลองเขียน Key Message ของคุณบนกระดาษ แล้วตัดให้เหลือเพียงประโยคเดียวที่สั้นและชัดเจนที่สุด

✅ เทคนิคที่ 2: สื่อสารให้ Connect กับผู้ฟัง

สิ่งที่จะทำให้ไอเดีย หรือ เรื่องที่เราพูด เป็นที่จดจำ แพร่หลาย ไม่ใช่เพราะมันเป็นเรื่องจริง ไม่ใช่เพราะเราทำงานหนักเพื่อค้นพบมัน แต่เป็นเพราะ มันถูกนำเสนออย่างดี (because they’re told well)

ในหนังสือ Made to Stick ของ Dan & Chip Heath บอกไว้ว่า ไอเดียจะถูกจดจำเมื่อเล่าออกมาเป็นเรื่องราวด้วยหลัก SUCCESs: นั่นก็คือ

• Simple – ข้อความหลักต้องสั้น ชัดเจน เข้าใจง่าย
• Unexpected – ดึงความสนใจด้วยสิ่งที่เหนือความคาดหมาย
• Concrete – ใช้ภาษาที่เห็นภาพได้ง่ายและชัดเจน
• Credible – เสริมความน่าเชื่อถือด้วยข้อมูลหรือความคิดเห็นจากผู้เชี่ยวชาญ
• Emotional – ใช้เรื่องราวที่กระตุ้นอารมณ์ ความรู้สึก
• Stories – เล่าเรื่องราวที่จะนำไปสู่การลงมือทำ

Quick Win: เลือกตัวอย่างที่มีอารมณ์ชัดเจน และเกี่ยวข้องโดยตรงกับผู้ฟังมาใช้ประกอบ

✅ เทคนิคที่ 3: ทำข้อมูลให้เข้าใจง่าย ไม่สับสน

หัวใจหลักของการทำ visualization ไม่ใช่เรื่องความสวยงาม ไม่ใช่เรื่องการนำเสนอข้อมูลทุกอย่างที่มีอยู่ แต่เป็นการทำให้ key message ของเรา ชัดเจน เข้าใจได้ง่าย พยายามเอาสิ่งที่ไม่จำเป็นออกไปให้หมด

ในหนังสือ Storytelling with Data ของ Cole Nussbaumer Knaflic กล่าวว่า visualization ที่ดี ไม่ใช่แค่สวย แต่ต้องช่วยให้คนเข้าใจข้อมูลได้ทันที:

• เลือกใช้กราฟที่เหมาะสม
• ตัดข้อมูลที่ไม่จำเป็นออกให้หมด
• ไฮไลท์เฉพาะจุดสำคัญที่ต้องการสื่อ

Quick Win: ให้เพื่อนร่วมงานลองดูสไลด์ของคุณ 10 วินาที แล้วถามว่าเห็น key message ชัดไหม ถ้าไม่ ให้ปรับใหม่ทันที

✅ เทคนิคที่ 4: แสดงผลลัพธ์ของการ Take Action (หรือ ไม่ Take Action)

Donald Miller บอกไว้ในหนังสือ Building a StoryBrand ว่า ในการจะสร้างแบรนด์ เราต้องสื่อสารให้คนฟังรู้ว่า การใช้แบรนด์ของเรา (take action) จะช่วยให้พวกเขา survive(รอดพ้นจากเรื่องแย่ๆ) หรือ thrive (โดดเด่นขึ้นมา) ได้ยังไง

ในทางธุรกิจก็เช่นเดียวกัน สิ่งที่เราต้องการนำเสนอ ไม่ใช่ “ข้อมูล” แต่เป็น “ข้อมูลนี้ส่งผลกับธุรกิจของเรายังไง”

• ถ้าทำตามจะได้ประโยชน์อะไร (thrive)
• ถ้าไม่ทำจะเสียหายแค่ไหน (survive)

“You are not presenting data. You are presenting what the data means to the business.”

Quick Win: ก่อนประชุม ถามตัวเองเสมอว่า “ถ้าผู้บริหารไม่ตัดสินใจตามนี้ จะมีผลเสียอะไรที่เห็นชัดเจนทันที?”

สรุปเทคนิคสั้นๆ เพื่อการนำเสนอครั้งต่อไป

• เริ่มด้วย Key Message สำคัญที่สุด
• สื่อสารด้วยเรื่องราวที่ connect กับคนฟัง
• ข้อมูลต้องง่าย ไม่สับสน
• โชว์ผลกระทบของการตัดสินใจให้ชัด

ลองนำเทคนิค 4 ข้อนี้ไปใช้ในการนำเสนอครั้งหน้า แล้วคุณจะเห็นความแตกต่างของการตอบรับจากผู้บริหารชัดเจนขึ้นทันที!